Thiền Viện Trúc Lâm là một địa điểm du lịch mà du khách không thể bỏ qua khi đến với Đà Lạt. Một nơi thanh tu dành cho các tín đồ phái thiền Trúc Lâm tại nơi đây.
Tọa lạc trên một khuôn viên rộng 25ha, bao trùm cả ngọn đồi Phượng Hoàng đắc địa đẹp nhất khu vực thắng cảnh hồ Tuyền Lâm, thuộc phường 3, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Từ nội ô thành phố, theo quốc lộ 20 vượt đèo Preen, qua khỏi thác Datanla, rẽ về phía trái chừng hơn 1 km, đầu đường có pho tượng Thích Ca ngồi dưới gốc bồ đề, đó là đường lên thiền viện Trúc Lâm.
Du khách cũng có thể đi bằng cáp treo trên đồi Rôbin để qua đồi Phượng Hoàng. Nơi đây có tầm nhìn chính về phương Nam rất độc đáo, vừa nhìn thấy toàn cảnh dãy núi Voi xa xa trải dài đến mặt hồ tạo thành một bán đảo nhỏ xanh mướt giữa rừng thông, vừa thấy cảnh quan mặt nước hồ trong xanh sóng gợn lăn tăn.
Được xây dựng với sự thiết kế của nhà sư Thích Thanh Từ từ đầu những thập niên 90, khởi công từ ngày 08/04/1993 và khánh thành vào ngày 08/02/1994 và được chia thành 3 khu riêng biệt. Tòa chính điện hình chữ nhật đơn giản nằm ở vị trí trung tâm, nhìn về hướng Nam. Nhìn chung, hình thức trang trí rất đơn giản, có tính tượng trưng cao, chỉ riêng phần các đồ gỗ được gia công tỉ mỉ, chạm trổ tinh xảo. Bao bọc chung quanh chính điện là cả một quần thể các công trình kiến trúc chùa Việt truyền thống. Công trình sử dụng kết cấu bê tông cốt thép để mang tải hình thức kiến trúc chùa cổ.
Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt là một công trình kiến trúc độc đáo bên cạnh hồ Tuyền Lâm. Đi lên từ phía hồ Tuyền Lâm là một con đường dốc có 140 bậc thang bằng đá, hai bên là những rặng thông cao vút dẫn qua 3 cổng tam quan để vào chính điện. Chính điện có diện tích 192m2, bên trong thờ tự đơn giản, nhưng mang đầy ý nghĩa của nhà Phật. Giữa điện thờ tượng Phật Thích Ca cao khoảng 2m, tay phải cầm cành hoa sen đưa lên gọi là bức tượng “Phật Thích Ca Niêm Hoa Vi Tiếu” (vì miêu tả theo điển tích “Niêm Hoa Vi Tiếu”). Bên phải đức phật là Bồ Tát Văn Thù cưỡi sư tử. Bên trái là Bồ Tát Phổ Hiền cưỡi voi trắng 6 ngà.
Kiến trúc Thiền Viện theo khuynh hướng hiện đại hóa đường nét kiến trúc chùa xưa: Về hình thức là nét kiến trúc dân tộc, về công năng, cấu trúc thì hiện đại. Mái hai tầng chồng diềm, nhờ hệ kết cấu khung cột bê tông cốt thép với console đỡ mái vươn rộng ra trên 2m tạo hiệu quả đặc biệt của kiến trúc Á Đông. Các đầu đao hơi nhẹ vút lên một cách vừa phải trông rất thanh thoát mềm mại, mô típ trang trí giản dị, không rườm rà, thể hiện phong cách kiến trúc mới có tính dân tộc và hiện đại.
Đến với thiền viện Trúc Lâm, không chỉ là một nơi thanh tu của dòng phái Trúc Lâm Yên Tử mà còn là nơi tham quan, ngắm cảnh của du khách khi tới nơi đây. Một vị trí thuận lợi đặc biệt cho việc nhìn ngắm các cảnh vật xung quanh như: Hồ Tuyền Lâm, Núi Voi…
Ngoài ngôi chùa lớn này, Ðà Lạt còn có hàng chục chùa nhỏ khác như Linh Quang (đường Ngô Quyền), Trúc Lâm (đường Phạm Hồng Thái), Ngọc Tín (Sương Nguyệt Ánh)… mà khi kết hợp lại có thể cho du khách một tour du lịch tín ngưỡng – tìm hiểu kiến trúc độc đáo.